Πέμπτη 25 Μαρτίου 2010

Έκδοση μαθητικής εφημερίδας: γιατί και πώς.

Έκδοση μαθητικής εφημερίδας: γιατί και πώς.------- Βόντσα Βασιλική Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Προϊσταμένη Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Β΄/θμιας Εκπ/σης Δ. Μακεδονίας--------- Η έκδοση σχολικής εφημερίδας είναι μια πολύ χρήσιμη δραστηριότητα της εκπαιδευτικής κοινότητας και παρουσιάζει ιδιαίτερο παιδαγωγικό ενδιαφέρον. Τα πρώτα έντυπα, που εκδόθηκαν στη χώρα μας από νέους και απευθυνόταν σε νέους ήταν η «Εφημερίς των μαθητών» στην Πάτρα το 1872 και η «Πλειάς» στην ίδια πόλη το 1875,ενώ το 1896 ο εντεκάχρονος ,τότε, Θεόδωρος Καβαλιέρος Μαρκουίζος εξέδωσε ως μαθητής δημοτικού σχολείου την εφημερίδα με τίτλο «Παιδική Εφημερίς».(Καρπόζηλου, 1987) Θα ήταν, λοιπόν, ενδιαφέρον να εστιάσουμε την προσοχή μας στους λόγους, που καθιστούν σήμερα την έκδοση μιας σχολικής εφημερίδας ιδιαίτερα σημαντική εκπαιδευτική πρωτοβουλία, καθώς επίσης στους τρόπους και τη μεθόδευση της διαδικασίας αυτής. Εφεξής θα θεμελιωθεί η έκδοση μαθητικής εφημερίδας σε πέντε άξονες που, χωρίς να εξαντλούν το θέμα, στηρίζουν την παιδαγωγική αυτή πρωτοβουλία επαρκώς και κατόπιν θα παρουσιαστεί συνοπτικά η πορεία και η ακολουθία των ενεργειών μιας σχολικής κοινότητας, ώστε να εκδώσει σχολική εφημερίδα.------- Η παραγωγή γραπτού λόγου με τη χρήση νέων τεχνολογιών κατά την έκδοση μαθητικής εφημερίδας συμβάλλει στον ηλεκτρονικό γραμματισμό των μαθητών. ------- Η μαθητική εφημερίδα δημιουργείται με τη χρήση Η/Υ. Τόσο ο γραπτός λόγος όσο και οι εικονικές αναπαραστάσεις και ιδέες των μαθητών παίρνουν μορφή μέσα στο σχολικό εργαστήριο της Πληροφορικής. Συνεπώς ο ηλεκτρονικός γραμματισμός των μαθητών δεν περιορίζεται σε ένα γνωστικό αντικείμενο, το μάθημα δηλαδή της πληροφορικής, αλλά η εκπαιδευτική διαδικασία επαναπροσδιορίζεται μεθοδολογικά και οι Νέες Τεχνολογίες εκσυγχρονίζουν και υποστηρίζουν τη μάθηση. Για να γίνει αντιληπτή η σημασία της παραπάνω καινοτομίας αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στο σημερινό επικοινωνιακό τοπίο. Η τεχνολογία της μηχανογραφημένης αποθήκευσης των πληροφοριών, η σμίκρυνση και εμπορικοποίηση των υπολογιστών, η ύπαρξη του διαδικτύου αλλάζουν τον τρόπο απόκτησης, ταξινόμησης, πρόσβασης, αξιοπιστίας και ελέγχου της πληροφορίας, άρα και της γνώσης. Οι δεξιότητες λοιπόν κάθε πολίτη στη χρήση των Η/Υ είναι αναγκαίες για την προσωπική και επαγγελματική ζωή και την κοινωνική του ένταξη. Επιπλέον η πληροφορική τεχνολογία εννοεί την οπτικοποίηση, τη μετατροπή δηλαδή της πληροφορίας, που έχει καταγραφεί γλωσσικά, σε οπτική μορφή. Η μετάδοση της πληροφορίας δε γίνεται πια με την αξιοποίηση ενός μόνου σημειωτικού τρόπου, του γλωσσικού, αλλά με το συνδυασμό περισσοτέρων (πολυμέσα). Πρόκειται για το νέο επικοινωνιακό πλαίσιο όπου ο χαρακτήρας της επικοινωνίας είναι πολυτροπικός. Σε ένα πολυτροπικό κείμενο η γλώσσα, η εικόνα, το σχεδιάγραμμα, ο ήχος λειτουργούν συμπληρωματικά , με τρόπο που δε μπορεί κανείς να κατανοήσει επαρκώς το κείμενο, αν περιοριστεί μόνο στην ανάγνωση του γλωσσικού μέρους. Έτσι η κατανόηση όπως και η παραγωγή πολυτροπικών κειμένων είναι εξαιρετικά σύνθετες και απαιτητικές διαδικασίες, που όμως αποτελούν και καθημερινή ανάγκη (Χαραλαμπόπουλος 2003, Χατζησαββίδης 2003). Η παραπάνω πραγματικότητα δε μπορεί να αγνοηθεί από την εκπ/ση και επιβάλλεται τα προγράμματα σπουδών να συμπεριλάβουν δραστηριότητες που θα βοηθούν τους μαθητές, ώστε όχι μόνον να αντιλαμβάνονται την πολυτροπικότητα της οργάνωσης και μετάδοσης της πληροφορίας αλλά και να είναι σε θέση να παράγουν πολυτροπικά κείμενα, γνωρίζοντας τις δυνατότητες που προσφέρει ο κάθε σημειωτικός τρόπος. Κατά την έκδοση, λοιπόν, της μαθητικής εφημερίδας μέσα στο σχολείο οι μαθητές εξοικειώνονται με την καθημερινή χρήση των Νέων Τεχνολογιών για την παραγωγή γραπτού λόγου, αντιλαμβάνονται τη σημασία της εικόνας, της σελιδοποίησης, των χρωμάτων, των διαφορετικών μεγεθών και συνεπώς των διαφορετικών νοηματοδοτικών εργαλείων του δημοσιογραφικού λόγου. Χειρίζονται τους ηλεκτρονικούς επεξεργαστές κειμένου, τους σαρωτές, τις ψηφιακές κάμερες για ένσκοπες μαθησιακές δραστηριότητες και αυτό ουσιαστικά αποτελεί τη μεγαλύτερη συμβολή στον ψηφιακό τους εγγραματισμό και στην άμβλυνση νέων μορφών κοινωνικών ανισοτήτων, που εκπορεύονται από την αδυναμία χειρισμού και πρόσβασης στις Νέες Τεχνολογίες.------- Η έκδοση μαθητικής εφημερίδας αποτελεί διαθεματική /διεπιστημονική δραστηριότητα.------- Τα παραδοσιακά Αναλυτικά Προγράμματα δίνουν έμφαση στη διδασκαλία των διακριτών μαθημάτων, ως προέκταση των διακριτών επιστημονικών κλάδων. Ωστόσο οι επιστημονικές παιδαγωγικές τάσεις των τελευταίων δεκαετιών προτάσσουν τη διαθεματική/ διεπιστημονική προσέγγιση, ως μια ολιστική προσέγγιση της γνώσης, κατά την οποία κάθε θέμα μελετάται πολυπρισματικά και πολυεπίπεδα με τη συμβολή πολλών επιστημών και μεθόδων. Σύμφωνα με τη διαθεματική οργάνωση των Αναλυτικών Προγραμμάτων η γνώση είναι μια ενιαία ολότητα που αποκτάται βιωματικά, συμμετοχικά και μέσα από τη διερεύνηση θεμάτων και προβληματικών καταστάσεων με τη συμβολή και υπεύθυνη πληροφόρηση εκπαιδευτικών κάθε ειδικότητας . Στο κέντρο της μαθησιακής διαδικασίας είναι κάθε θέμα που οι ίδιοι οι μαθητές αναδεικνύουν ως ενδιαφέρον και οι εκπαιδευτικοί καθοδηγούν, εμψυχώνουν και βοηθούν στη διερεύνησή του από ποικίλες επιστημονικές οπτικές .(Καφετζόπουλος και συν.,2002). Η έκδοση μαθητικής εφημερίδας παρουσιάζει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Η θεματολογία της σχετίζεται ή και προκύπτει από τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Η πραγμάτευση των θεμάτων προϋποθέτει ειδική καθοδήγηση από εκπαιδευτικούς πολλών κλάδων, εφόσον μια ποιοτική και πλήρης ανάλυση πρέπει να συμπεριλαμβάνει τις γνώσεις και τη μεθοδολογία διαφόρων επιστημών.------ Η έκδοση μαθητικής εφημερίδας προϋποθέτει και δημιουργεί συνθήκες συνεργατικών περιβαλλόντων μάθησης. ------- Ο Vygotsky (1978) υποστηρίζει ότι η γνώση είναι κοινωνικά προσδιορισμένη και η σχολική μάθηση είναι μια επικοινωνιακή διαδραστική δραστηριότητα, που παρέχει σε εκπαιδευτικούς και μαθητές μια ευκαιρία εμπλοκής στη διαπραγμάτευση αμοιβαίας κατανόησης. Έτσι η βάση της κατανόησης είναι κοινωνική, πολιτιστική και επικοινωνιακή, ενώ η μάθηση είναι βασισμένη στη συνεργασία και την ανταλλαγή απόψεων. Έγινε ήδη φανερή η αναγκαιότητα της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας ως βασικής διδακτικής προσέγγισης για τη διευκόλυνση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας και κυρίως για τη δημιουργία σημαντικών μαθησιακών αποτελεσμάτων. Ποικίλες παιδαγωγικές έρευνες διεθνώς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι συνεργατικές μέθοδοι και δραστηριότητες οδηγούν σε υψηλότερη επίδοση και παραγωγικότητα, σε μεγαλύτερη διαπροσωπική επικοινωνία και κοινωνική υποστήριξη, σε καλύτερη ψυχική υγεία και αυτοεκτίμηση.(Johnson και Johnson 1992). Η έκδοση μαθητικής εφημερίδας βασίζεται σε ομαδοσυνεργατική μεθοδολογία, αφού είναι αναγκαίος ο επιμερισμός των φάσεων του έργου και η ανάθεση των εργασιών σε ανομοιογενείς ομάδες μαθητών. Αφ’ ενός, λοιπόν, είναι αναγκαία η συνεργασία των εκπαιδευτικών του σχολείου που εμπλέκονται στην έκδοση, αφετέρου οι μαθητές δουλεύουν σε ομάδες, στις οποίες συζητούν τη θεματολογία, τους τρόπους έρευνας, κρίνουν το υλικό που προκύπτει, επιλέγουν τι και πώς θα δημοσιευτεί και ο καθένας αναλαμβάνει υπεύθυνα να διεκπεραιώσει ένα συγκεκριμένο έργο. Με τον τρόπο αυτό εντάσσονται στη διαδικασία μαθητές με ένα μεγάλο εύρος ικανοτήτων: μαθητές με υψηλή επίδοση στη (συγ-)γραφή, μαθητές με επικοινωνιακές δεξιότητες για τα ρεπορτάζ, μαθητές με καλλιτεχνικές τάσεις για τα σκίτσα ή τη φωτογραφία, μαθητές με καλή γνώση χειρισμού της τεχνολογίας, μαθητές με χιούμορ, με καλή πληροφόρηση για το κοινωνικό γίγνεσθαι κλπ. Δίνεται η ευκαιρία σε όλους να αναδείξουν τις ιδιαίτερες κλίσεις τους και τα ταλέντα τους. Παράλληλα δίνεται στους εκπαιδευτικούς η ευκαιρία να ενσωματώσουν στις ομάδες μαθητές με χαμηλές επιδόσεις στα μαθήματα ή με προβλήματα συμπεριφοράς.------- Τα κείμενα της σχολικής εφημερίδας ανήκουν σε ευρύτατο φάσμα κειμενικών ειδών και εντάσσονται σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο.------- Η καλή γλωσσική αγωγή των μαθητών αποτελεί προϋπόθεση για τη σχολική τους επιτυχία στο σύνολο των σχολικών μαθημάτων αλλά και για τη μελλοντική τους κοινωνική ένταξη και επιτυχία. Ενδυναμώνοντας τους μαθητές στην ορθή χρήση της γλώσσας, η διδακτική της νεοελληνικής τους φέρνει σε επαφή με πολλαπλούς «γλωσσολογικούς πόρους», τους εξοικειώνει με τις κοινωνικές χρήσεις της γλώσσας και τους εφοδιάζει με τη γνώση των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων των διαφόρων κειμενικών ειδών. Με τον τρόπο αυτό οι μαθητές ασκούνται στην κατανόηση αλλά και τη δική τους ανεξάρτητη γραφή κειμένων που απαντώνται γενικότερα στις κοινωνικές δραστηριότητες. (Μητσικοπούλου, 2006). Συνεπώς ο γραπτός λόγος που παράγουν οι μαθητές στο μάθημα της Νεοελληνικής γλώσσας συνδέεται με τις κοινωνικές συνθήκες παραγωγής και κατανάλωσης λόγου, έχει δηλαδή «επικοινωνιακό πλαίσιο». Δεν είναι λόγος ουδέτερος, γενικόλογος και αιωρούμενος στο κενό, μια έκθεση απόψεων του μαθητή προς πάσα κατεύθυνση, αλλά εντάσσεται σε συγκεκριμένη περίσταση επικοινωνίας.(Βόντσα ,2005). Οι μαθητές υποδύονται το ρόλο ενός συγκεκριμένου πομπού, με συγκεκριμένο στόχο και αποδέκτη και παράγουν το κείμενο σύμφωνα με τα γνωρίσματα του αντίστοιχου κειμενικού είδους. Η συγγραφή των κειμένων μιας σχολικής εφημερίδας υπακούει στις παραπάνω αρχές της "επικοινωνιακής προσέγγισης " της διαδικασίας του γραπτού λόγου. Με την οργάνωση της συγγραφής μαθητικής εφημερίδας, ο εκπαιδευτικός που διδάσκει γλώσσα, έχει την ευκαιρία να μεταβάλλει τους μαθητές του σε δημοσιογράφους , κριτικούς τέχνης , ερευνητές , χρονικογράφους , συγγραφείς αφηγηματικών κειμένων . Μπορεί να ασκήσει τους μαθητές του σε ποικίλα κειμενικά είδη: άρθρα , ρεπορτάζ , επιφυλλίδες , δημοσιογραφικές έρευνες, συνεντεύξεις , βιβλιοκριτικές , αφηγήματα, χρονογραφήματα, διαφημίσεις , αγγελίες , προσκλήσεις κτλ. Τα κειμενικά αυτά είδη έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά , απαιτούν τη χρήση διαφορετικών υφολογικών στοιχείων και γλωσσικών κωδίκων . Οι μαθητές , λοιπόν, καλούνται να παράγουν κείμενα μέσα σε πραγματικές συνθήκες επικοινωνίας , απευθυνόμενοι σε προσδιορισμένο αναγνωστικό κοινό , και έτσι η παραγωγή γραπτού λόγου δεν είναι άσκηση προσομοίωσης αλλά μια σκόπιμη και αποτελεσματική κοινωνική δραστηριότητα.------- Η σχολική εφημερίδα αποτελεί χώρο αυτοέκφρασης της σχολικής κοινότητας και επικοινωνίας της με την τοπική κοινωνία.------ O κάθε εκπαιδευτικός οργανισμός λειτουργεί εντός ενός οριοθετημένου χώρου , όχι μόνο ως γεωγραφικής αλλά και ως κοινωνικής και πολιτικής συνιστώσας . Η έννοια του " τοπικού " αποκτά ολοένα και περισσότερο ενδιαφέρον για την άσκηση της εκπαιδευτικής πολιτικής , ενώ παράλληλα η σχολική ζωή επηρεάζει την πορεία του κοινωνικού μετασχηματισμού και τη διαμόρφωση της τοπικής κοινωνίας. Το σχολείο μπορεί να απεικονισθεί ως ομάδα ομόκεντρων κύκλων με τους μαθητές , τους εκπαιδευτικούς , τους γονείς , τους δημόσιους κοινωνικούς φορείς , την τοπική αυτοδιοίκηση , τις διοικητικές δομές (τοπικές και κεντρικές), ενώ ταυτόχρονα όλα αυτά τα συστήματα βρίσκονται σε διαρκή σχέση αλληλοεπίδρασης . (Αθανασούλα -Ρέππα, 1999). Συνεπώς κάθε προσπάθεια που γίνεται εκ μέρους του εκπαιδευτικού οργανισμού για να στηθούν γέφυρες επικοινωνίας με τους λοιπούς κοινωνικούς εταίρους συντελεί στο "άνοιγμα " του σχολείου προς τα έξω και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων του εκπαιδευτικού έργου . Μια τέτοια προσπάθεια είναι η έκδοση σχολικών εντύπων , με τα όποια μαθητές και εκπαιδευτικοί παρουσιάζουν απόψεις θέσεις και θέματα που τους απασχολούν και ενημερώνουν τους κοινωνικούς φορείς, αντιμετωπίζοντάς τους ως εταίρους , συνεργάτες και υποστηρικτές της εκπαιδευτικής διαδικασίας .-------- Από την παραπάνω ανάλυση έγινε αντιληπτό ότι η έκδοση σχολικής εφημερίδας προσπορίζει σημαντικά οφέλη στη σχολική κοινότητα , βελτιώνει τη σχολική ζωή , αναβαθμίζει τη μαθησιακή διαδικασία και εμπλουτίζει τις μεθόδους διδασκαλίας . Ας επιχειρήσουμε, λοιπόν, να εστιάσουμε την προσοχή μας στα στάδια οργάνωσης της έκδοσης της σχολικής εφημερίδας . Αφετηρία μπορεί να είναι η επίσκεψη σε μια τοπική εφημερίδα ή η ανάγνωση εφημερίδων στην τάξη ή κάποιο συγκεκριμένο μάθημα του ΑΠ που αναφέρεται στον Τύπο και τη δημοσιογραφία . Οι εκπαιδευτικοί αρχικά συγκροτούν έναν πυρήνα που πρόκειται να συνεργαστεί και να καθοδηγήσει τους μαθητές . Πρόκειται για εκπαιδευτικούς διαφορετικών κλάδων , ώστε να εξασφαλιστεί η πολυπρισματική εξέταση των θεμάτων και η διαθεματική προσέγγιση . Κατόπιν ενημερώνονται οι μαθητές , ώστε να συγκροτηθούν εθελοντικά ομάδες εργασίας , που θα ασχοληθούν με τη δημοσιογραφική έρευνα, τη συγγραφή κειμένων την εικονογράφηση , τη σελιδοποίηση , την εκτύπωση και τη διανομή . Οι μαθητές , με την καθοδήγηση και εμψύχωση των εκπαιδευτικών, θα αποφασίσουν για το είδος , την έκταση και τη μορφή της εφημερίδας , για το αν θα είναι τακτική έκδοση και πόσο συχνή ή αν θα είναι έκτακτο αφιέρωμα σε κάποιο συγκεκριμένο θέμα . Κατόπιν με τη βοήθεια της διοίκησης του σχολείου θα εξασφαλίσουν τους απαιτούμενους πόρους και την τεχνολογική υποδομή ( υπολογιστές , scanner, εκτυπωτή, κασετόφωνο , ψηφιακή κάμερα , φωτοτυπικό , δισκέτες και χαρτί ). Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το χρονοδιάγραμμα της έκδοσης που πρέπει να τηρείται από όλους πιστά. Κατά το επόμενο στάδιο γίνεται κατανομή των επιμέρους δραστηριοτήτων (δημοσιογραφική έρευνα, ρεπορτάζ , φωτογραφίσεις, σύνταξη άρθρων κτλ) σε μικρές υποομάδες μαθητών . Μετά τη συγκέντρωση του υλικού οι μαθητές αποφασίζουν τι και πώς θα δημοσιευτεί . Στο σημείο αυτό οι δραστηριότητες λαμβάνουν χώρα στο εργαστήριο της πληροφορικής . Η σελιδοποίηση μπορεί να γίνει αρχικά στο πρόγραμμα Microsoft word , που μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε στήλες αλλά και να εισάγουμε τις απαραίτητες εικόνες για τα άρθρα μας .Μια πολύ καλή και αναλυτική παρουσίαση αυτής της διαδικασίας έχει ο Κ. Βουτσινάκης στο: www. de . sch.gr/ kvoutsin. Για κάποιους πιο προχωρημένους στη χρήση Νέων Τεχνολογιών πολύ καλό πρόγραμμα είναι το Publisher της Microsoft. Αφού σελιδοποιηθεί η εφημερίδα , το επόμενο βήμα είναι η αναπαραγωγή της . Αυτό μπορεί να γίνει είτε στο σχολικό φωτοαντιγραφικό , είτε σε τυπογραφείο ανάλογα με τους οικονομικούς πόρους κάθε σχολικής κοινότητας . Είναι σημαντικό να δημιουργηθεί ένα αρχείο παλαιοτέρων τευχών , καθώς επίσης και ένα site με την ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας , διάφορες χρήσιμες συνδέσεις και σελίδες μαθητών, αν υπάρχουν . Τόσο η επισκεψιμότητα του διαδικτυακού τόπου όσο και η διανομή της εφημερίδας είναι σημαντικοί παράγοντες για την παρουσίαση των απόψεων και των προβληματισμών των παιδιών , την ανάδειξη των ταλέντων τους και την επικοινωνία του σχολείου με το κοινωνικό του περιβάλλον. Εν κατακλείδι η έκδοση σχολικής εφημερίδας αποτελεί μια δημιουργική διαδικασία εντελώς επίκαιρη και χρήσιμη για την σχολική πραγματικότητα. Μαθητές και εκπαιδευτικοί συνεργάζονται δημιουργικά στήνοντας γέφυρες συνεννόησης με τους λοιπούς κοινωνικούς εταίρους . Οι μαθητές εξοικειώνονται με τη χρήση των Η/Υ αλλά και τους τρόπους κωδικοποίησης και διάδοσης της πληροφορίας .Γίνονται όχι μόνο παραγωγοί πολλών ειδών κειμένων αλλά και συνειδητοί χρήστες ποικίλων γλωσσικών και άλλων σημειωτικών κωδίκων . Έτσι είναι σε θέση να αποκωδικοποιούν την ποικιλία κειμένων στην οποία είναι εκτεθειμένοι συνεχώς.------ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ------- 1.Αθανασούλα -Ρέππα Α, Κουτούζης Μ, Χατζηευστρατίου Ι, (1999), Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων , Κοινωνική και Ευρωπαική Διάσταση της Εκπαιδευτικής Διοίκησης , Πάτρα, ΕΑΠ.------- 2.Βόντσα Β,(2005), "Παραγωγή δημοσιογραφικού μαθητικού λόγου με διαπολιτισμικό περιεχόμενο ", στα Πρακτικά του 8ου Διεθνούς Συνεδρίου,τ.4, Διαπολιτισμική εκπαίδευση , Ελληνικά ως δεύτερη ξένη γλώσσα,(επιμ.Π.Γεωργογιάννης ) ,Πάτρα ,Πανεπιστήμιο Πατρών -ΠΤΔΕ-ΚΕΔΕΚ----- 3.Βουτσινάκης Κ., Κατασκευή σχολικής εφημερίδας στο www.de.sch.gr/kvoutsin, (επίσκεψη 13.1.2006).----- 4.Johnson D.W.,Johnson R.T.(1992) "Positive interdependence: Key to effective cooperation " στο Hertz -Lazarowitz,R. και Miller N., Interaction in cooperative groups , Cambridge, Cambridge University Press.---- 5.Καρπόζηλου Μ., (1987), Ελληνικός νεανικός τύπος ,Αθήνα .------ 6.Καφετζόπουλος Ν., ΦωτιάδουΤ., Χρυσοχόος Ι., (2002), "Φυσικές επιστήμες ,Επαγγελματικός προσανατολισμός , Ξένες Γλώσσες: Διαθεματική προσέγγιση και πρακτικές εφαρμογές ", Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων , τ.6, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο -ΥΠΕΠΘ, σ.190-205.------- 7.Μητσικοπούλου Β., Λόγος-Κείμενο, http://www.Komvos.edu.gr /glwssa/logos-keimeno/1-2/Basic.htm (επίσκεψη 13.1.2006)------ 8.Vygotsky,L.S.(1978),Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes, Cambridge, Harvard University Press.------ 9.Χαραλαμπόπουλος Α. (2003) «Νέες Τεχνολογίες, Πολυτροπικότητα στη γλώσσα» στο Φιλόλογος, τ.113, Σαββάλας.------ 10.Χατζησαββίδης Σ. (2003) «Η διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας στο πλαίσιο των πολυγραμματισμών. Προετοιμασία του κοινωνικού μέλλοντος των μαθητών» στο Φιλόλογος, τ. 113, Σαββάλας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Powered By Blogger

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Αναγνώστες